Uziom jest bez wątpienia jedną z najważniejszych części we współczesnych instalacjach odgromowych. Odpowiada za końcowe odprowadzenie do ziemi całego ładunku elektrycznego, jaki piorun zdołał przekazać podczas wyładowania. W dużej mierze odpowiada za bezpieczeństwo osób przebywających w budynkach, poprzez minimalizację zagrożenia związanego z pożarem bądź porażeniem na skutek właśnie uderzenia błyskawicy. To fragment instalacji odgromowej chroniący również przed pojawianiem się przepięć. Jakie są rodzaje uziomów? Dlaczego ich stosowanie jest obecnie wymagane przy większości konstrukcji budowlanych? Na te oraz inne pytania postaramy się odpowiedzieć w poniższej części wpisu. Zapraszamy!
Ze wstępu wiadomo, iż uziomem określany jest fragment instalacji odgromowej odpowiedzialny za odprowadzenie energii elektrycznej do gruntu. Już sama nazwa wskazuje, że taki element umieszcza się znacznie bliżej ziemi, aniżeli dachu budynku. Pełni on poniekąd funkcję pośrednika pomiędzy systemem odgromowym, a gruntem. Połączony jest z przewodami odprowadzającymi bądź bednarkami, które przekazują ładunek w celu bezpiecznego rozproszenia go w ziemi.
Trzeba też wspomnieć, iż uziomy stanowią ważny element każdej instalacji elektrycznej w domu. W większości przypadków używa się ich do zwiększenia poziomu bezpieczeństwa w budynku. Niejednokrotnie w gniazdach elektrycznych można zaobserwować tzw. „bolce”, odpowiedzialne za ochronę przed porażeniem prądem w czasie podłączania urządzeń nim zasilanych.
Obecność uziomu w budynku jest konieczna tak samo, jak ma to miejsce w przypadku instalacji odgromowej. Obiekt po spełnieniu określonych kryteriów dotyczących wskaźnika zagrożenia piorunowego musi zostać wyposażony w tego typu zabezpieczenie. Można wykonać go zarówno na etapie wznoszenia konstrukcji, jak i już podczas użytkowania.
Każdy typ uziemienia spełnia swoją określoną rolę i przeznaczony jest do innych celów. Na potrzeby współczesnego budownictwa wyróżniamy:
Charakterystyka uziomów względem każdego z tych rodzajów znacznie się od siebie różni. W przypadku uziemienia ochronnego dla instalacji elektrycznej, używa się popularnej trzeciej żyły, biegnącej wzdłuż przewodów fazowego i neutralnego. Wszystkie kable łączą się w punkcie zwanym szafą rozdzielczą, a sieć złożona z poszczególnych odcinków uziemienia kierowana jest właśnie do uziomu. Zakopuje się go na odpowiednią głębokość w taki sposób, by rezystancja nie przekraczała dopuszczalnych wartości. Odnośnie uziomów w instalacjach odgromowych – tam korzysta się z bardzo podobnych systemów, zakopanych w ziemi i łączących się nad jej powierzchnią ze zwodami bądź przewodami odprowadzającymi.
Uziomy można podzielić przez wzgląd na swoją charakterystykę na naturalne i sztuczne. Samo nazewnictwo całkiem trafnie opisuje rzeczywistość, gdyż w pierwszej grupie znajdują się stałe elementy konstrukcyjne budynku. Mowa tutaj o zbrojeniach. Uziomy sztuczne dzielą się natomiast na kolejnych kilka gałęzi, z których wyróżniamy rodzaje: pionowe (pręty), poziome (metalowe taśmy, bednarki) oraz płytowe (blachy).
Uziomy można rozróżnić także ze względu na typ ich budowy. Najskuteczniejszą w tej kwestii opcją jest zdecydowanie uziom fundamentowy. Jego wykonanie powinno być już natomiast uwzględnione na etapie projektowania budynku – w przeciwnym razie nie będzie ono możliwe. Są to zamknięte obwody złożone z bednarek, prętów i płaskowników, zatopione najczęściej w betonie fundamentowym.
Z uwagi na fakt, iż rezystywność gruntu jest niższa wraz ze wzrostem głębokości, w wielu budynkach mieszkalnych stosuje się uziomy pionowe. Istotny w całym procesie jest typ gleby, który w zależności od terenu może dać odpowiedni opór przy wbiciu pręta na głębokość od trzech, do nawet dziewięciu metrów.
Ostatnią grupą są uziomy otokowe. Realizowane są najczęściej przy użyciu taśmy ze stali ocynkowanej, którą zakopuje się na głębokości 0,5 metra oraz odległości od ściany zewnętrznej w granicach 0,5 – 1 metra.
Poprawnie wykonany uziom odgrywa znaczącą rolę w kontekście całościowej pracy instalacji odgromowej. Logiczne jest więc, iż to właśnie odprowadzenie energii elektrycznej może w znacznym stopniu przyczynić się do ochrony mienia oraz wszystkich ludzi przebywających w określonym promieniu. Chcąc zatem podnieść poziom ochrony obiektu, warto zdecydować się na taki krok. Inwestor w tym przypadku powinien jednak zwrócić się po pomoc do doświadczonych w tej branży specjalistów. Tylko oni będą w stanie wykonać trwały i solidny system, służący na każdym budynku przez długie lata.
